Ekonomi, günümüzde her kesimden insanın ilgisini çeken bir konu haline geldi. Ekonomik gelişmeleri takip edebilmek, piyasa dinamiklerini ve finansal terimleri anlayabilmek için temel bazı ekonomi kavramlarına hakim olmak gerekir. Bu yazıda, A’dan Z’ye temel ekonomi terimlerini sizler için derledik. Bu kavramlar, ekonomiye dair bilginizi artırmanıza ve gündemi daha iyi yorumlamanıza yardımcı olacaktır.
A Harfi ile Başlayan Terimler
Akreditif: Bir bankanın, alıcının talebi üzerine satıcıya belirli belgelerin sunulması şartıyla ödeme yapmayı taahhüt ettiği uluslararası ticaret ödeme yöntemidir. Güvenli ticaret sağlar.
Alternatif Maliyet: Bir seçim yapıldığında, tercih edilmeyen en iyi diğer seçeneğin maliyetidir. Kaynakların etkin kullanımını anlamak için önemli bir kavramdır.
Amortisman: Duran varlıkların (örneğin makineler, binalar) değer kaybının yıllar içinde gider olarak yazılması sürecidir.
Arbitraj: Fiyat farklarından yararlanmak amacıyla aynı varlığı farklı piyasalarda eş zamanlı olarak alıp satma işlemidir.
Arz: Piyasada sunulan mal veya hizmet miktarıdır. Arz ve talep dengesi, fiyatları belirlemede etkilidir.
B Harfi ile Başlayan Terimler
Borç Stoku: Bir ülkenin veya kurumun belirli bir zamandaki toplam borç miktarıdır. Ekonomik durumun analiz edilmesinde kullanılır.
Borsa: Hisse senetleri, tahviller, emtialar gibi menkul kıymetlerin alınıp satıldığı organize bir piyasadır.
Broker: Finansal piyasalarda alım-satım işlemleri gerçekleştiren aracı kişilerdir. Yatırımcılar adına işlem yaparlar.
Brüt Kâr: Satış gelirlerinden doğrudan maliyetlerin çıkarılması ile elde edilen kâr miktarıdır.
Bütçe: Gelir ve giderlerin belirli bir dönem için planlanması sürecidir. Devletler, şirketler ve bireyler için hazırlanabilir.
C Harfi ile Başlayan Terimler
Cari Açık: Bir ülkenin ithalatının ihracatından fazla olması durumudur. Genellikle dış borçlanma ile finanse edilir.
Cari Fazla: Bir ülkenin mal ve hizmet ihracatının ithalatını aşması durumunda oluşur. Dış ticarette pozitif denge sağlar.
Cari Denge: Bir ülkenin dış ekonomik işlemlerini gösteren dengedir. İthalat ve ihracat arasındaki farkı ifade eder.
D Harfi ile Başlayan Terimler
Dalgalı Kur: Bir ülkenin para biriminin döviz piyasasında arz ve talebe göre serbestçe belirlendiği kur sistemidir.
Deflasyon: Fiyat seviyelerinin genel düşüşüdür. Ekonomide talep azalmasına işaret edebilir.
Döviz Kuru: Bir ülkenin para biriminin, başka bir ülkenin para birimi karşısındaki değeridir.
E Harfi ile Başlayan Terimler
Enflasyon: Mal ve hizmet fiyatlarının genel seviyesindeki sürekli artıştır. Paranın alım gücünü düşürür.
Emtia: Ticarette standartlaştırılmış ürünlerdir (örneğin petrol, altın, buğday).
Eurobond: Döviz cinsinden tahvillerdir ve genellikle uluslararası yatırımcılar tarafından tercih edilir.
F Harfi ile Başlayan Terimler
Faiz: Kredi verenin borçluya verdiği parayı kullanması karşılığında aldığı ücrettir.
Fiyat Endeksi: Mal ve hizmet fiyatlarının zaman içindeki değişimini ölçer. Enflasyon hesaplamalarında kullanılır.
Finansal Konsolidasyon: Bir grup şirketin mali tablolarının tek bir tabloya dönüştürülmesi sürecidir.
G Harfi ile Başlayan Terimler
Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH): Bir ülkenin sınırları içinde belirli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin toplam değeri.
Gelir Dağılımı: Toplam gelirin toplum bireyleri arasında nasıl bölüştüğünü gösterir.
Gizli İşsizlik: Çalışanların tam verimli olmadığı durumları ifade eder.
H Harfi ile Başlayan Terimler
Hisse: Bir şirketin sermayesinin paylara bölünmesiyle ortaya çıkan ve mülkiyet hakkı veren menkul kıymetlerdir.
Hizmet: Fiziksel olmayan, ancak tüketicilere fayda sağlayan işlemler bütünüdür (örneğin bankacılık, danışmanlık).
İ Harfi ile Başlayan Terimler
İhracat: Bir ülkenin ürettiği mal ve hizmetleri yurtdışına satmasıdır.
İthalat: Bir ülkenin yurtdışından mal ve hizmet satın almasıdır.
İskonto: Bir varlığın nominal değerinin altında satılmasıdır.
K Harfi ile Başlayan Terimler
Kâr Marjı: Gelirden maliyetler çıkarıldıktan sonra elde edilen kârın yüzdesidir.
Konsolidasyon: Birden fazla şirketin veya borcun birleşmesi sürecidir.
Kısa Vadeli Borç: Vadesi genellikle bir yıl veya daha az olan borçlardır.
L Harfi ile Başlayan Terimler
Likidite: Bir varlığın hızla nakde çevrilebilme özelliğidir.
Leasing: Kiralama yoluyla bir varlığın kullanım hakkının alınmasıdır.
M Harfi ile Başlayan Terimler
Mikroekonomi: Bireylerin ve işletmelerin piyasa içindeki davranışlarını inceleyen ekonomi dalıdır.
Makroekonomi: Ulusal gelir, işsizlik, enflasyon gibi büyük ölçekli ekonomik göstergeleri inceleyen bilim dalıdır.
N Harfi ile Başlayan Terimler
Nominal Değer: Enflasyon etkisi dikkate alınmadan ifade edilen parasal değerdir.
P Harfi ile Başlayan Terimler
Para Arzı: Bir ekonomide dolaşımdaki toplam para miktarıdır.
Portföy: Yatırımcıların sahip olduğu çeşitli yatırım araçlarının toplamıdır.
R Harfi ile Başlayan Terimler
Reel Faiz Oranı: Nominal faiz oranından enflasyonun çıkarılması ile elde edilen gerçek getiri oranıdır.
Resesyon: Bir ekonominin üst üste iki çeyrek boyunca küçülme göstermesi durumudur.
S Harfi ile Başlayan Terimler
Serbest Piyasa: Devlet müdahalesi olmaksızın arz ve talep güçlerinin fiyatları belirlediği piyasa yapısıdır.
Sermaye: İşletmelerin üretim sürecinde kullandığı finansal kaynakları ifade eder.
T Harfi ile Başlayan Terimler
Tahvil: Devlet veya şirketlerin yatırımcılara sunduğu sabit getirili menkul kıymetlerdir.
TÜFE: Tüketici Fiyat Endeksi, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlerin fiyat değişimini ölçer.
Y Harfi ile Başlayan Terimler
Yatırım: Gelecekte gelir veya kâr elde etme amacıyla yapılan harcamalardır.
Yİ-ÜFE: Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi, üreticilerin sattığı mal ve hizmetlerin fiyat değişimini gösterir.
Bu temel ekonomi terimleri, ekonomik olayları daha iyi anlamanız ve piyasadaki gelişmeleri takip etmeniz için önemli kavramlardır. Ekonomiyi bilmek, bireysel finans yönetiminden yatırıma, ticaretten devlet politikalarına kadar pek çok alanda bilinçli kararlar almanıza yardımcı olur. Ekonomik gelişmeleri anlamak ve fırsatları yakalayabilmek için bu terimleri öğrenmeye devam edin.
